START GIERAŁTÓW jest jedną z najstarszych wsi w tym regionie. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1346 r. . W tamtym okresie należała do dóbr zamku Karpno, który był własnością Ottona, Reinczka i Nicolausa von Glubos. Już w XIV w. istniało we wsi sędziostwo. Kolo wsi funkcjonowało również kameralne gospodarstwo leśne, obejmując teren od wsi do granicy ze Śląskiem, część lasów na terenie Moraw i lasy sąsiadujące z gruntami Goszowa. Wojna trzydziestoletnia doprowadziła do pauperyzacji zamieszkałej tu ludności. Natomiast w latach 1625-1641 wieś musiała płacić kontrybucję armii cesarskiej. W wyniku powyższych okoliczności zmalała liczba ludności i opuszczono niektóre gospodarstwa. W 1648 r. Stary Gierałtów kupiła rodzina Althanów z Międzylesia, która włączyła go do klucza Stronie. W 1798 wzniesiono we wsi kościół, z dość bogatym późnobarokowym wyposażeniem. Od 2 połowy XVIII w. wieś systematycznie się rozwijała a w szczególności rzemiosło, tkactwo, lokalny przemysł oraz handel. W końcu XIX w. hodowano we wsi woły. Od połowy XIX stulecia Stary Gierałtów znalazł się na trasie z Lądka do puszczy Jaworowej w Górach Bialskich, w związku z czym przez wieś odbywał się ożywiony ruch turystyczny, który obsługiwała gospoda. Liczba ludności Strarego Gierałtowa wzrastała od lat dwudziestych do sześćdziesiątych XIX w. i w latach 1864-1867 osiągnęła swój najwyższy poziom. Ze względu na swą wielkość Stary Gierałtów stał się siedzibą urzędu gromadzkiego obejmującego do 1905 r. też Bielice, Goszów, Nowy Gierałtów i Młynowiec. Już w końcu XVIII w. działała w Starym Gierałtowie katolicka szkoła, w 1865 r. katolicka szkoła elementarna. Obecna szkoła znajdująca się w zachodnim krańcu wsi jest budynkiem z początku XIX w. częściowo wzniesionym w konstrukcji szkieletowej. Obecnie Stary Gierałtów tak jak i inne wsie gminy Stronie Śląskie zaczynają się ponownie rozwijać głównie pod kątem turystyki.
ZABYTKI:
Barokowy kościół św. Michała Archanioła z 1798 r. ze smukła wieżą, nakrytą baniastym hełmem – wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII-XIX w. i składa się nań: drewniany ołtarz z 1. połowy XVIII w., polichromowana ambona z XVIII w. z wizerunkami ewangelistów, rokokowe organy z lat 1770-1780. We wsi znajdują się liczne kapliczki i krzyże przydrożne. Zachowały się także stare drewniane chaty sudeckie z XVIII/XIX w.
